Można spotkać się z wieloma mitami na temat zdrowego odżywiania.

PROBLEMEM DZISIEJSZYCH CZASÓW W WIELU KRAJACH NIE JEST GŁÓD, LECZ NADMIAR: soli, cukru, tłuszczu, chemii; brak aktywności fizycznej, nałogi i stres.



Prawidłowe odżywianie buduje siłę i wytrzymałość organizmu. Zmniejsza ryzyko wystąpienia wielu rodzajów nowotworów wieku dziecięcego i dorosłego. Oprócz rozwoju nowotworów, właściwe żywienie zapobiega występowaniu wielu schorzeń „cywilizacyjnych”, zebranych pod wspólną nazwą „zespołu metabolicznego”, w którym zawiera się m.in. nadciśnienie, cukrzyca, otyłość, hyperlipidemia. Bardzo istotną rolą prawidłowego odżywiania jest też zmniejszanie stresu, poprawa nastroju, równowaga psychiczna, które również sprzyjają prewencji nowotworów.

Co to jest żywienie ?

To sposób odżywiania czyli zespół zwyczajów obejmujący:

1. Wybór składników pokarmowych


2. Sposób ich przygotowania


3. Rozdział na poszczególne posiłki

Wg FAO (Organizacja Narodów Zjednoczonych do Spraw Wyżywienia i Rolnictwa) właściwe odżywianie jest warunkiem egzystencji człowieka, rozwoju stanu zdrowia, wydajności pracy, stosunku do otoczenia, a także do życia. Wartość żywieniowa posiłków zależy od rodzaju składników pokarmowych, do których należą: składniki odżywcze, balastowe i nie odżywcze.

Składniki odżywcze: B - T - W - R (W - SM)

jak budulec, czyli białka, konieczne dla wzrostu i rozwoju organizmu, do odbudowy, naprawy własnych tkanek. Białka są niezbędne również w procesie powstawania wielu ważnych biologicznie substancji min. enzymów, hormonów, elementów układu odpornościowego. Białka zbudowane są z aminokwasów i należy pamiętać, że części z nich nie jesteśmy w stanie sami zbudować, musimy otrzymać je z pokarmem.

Pokarmy bogate w pełnowartościowe białko to np.:

Ryba: w 100g zawiera ok. 22 g białka

Mięso: w 100g schabu znajdujemy 21 g białka

Jajka: w 100g mają ok. 12.5 g białka

Mleko i jego przetwory.

Białko znajdziemy również w produktach zbożowych:

chleb (ok.6g białka/100g), makarony, kasze, kluski (ok. 12g/100g) oraz w roślinach strączkowych (soja, groch, fasola (œr.25g/100g).

czyli tłuszcze - zapasy i budulec tkanek.

Występują w tkankach, płynach ustrojowych, ich główną rolą jest przede wszystkim dostarczanie energii. To właśnie dzięki nim możemy robić

przerwy pomiędzy posiłkami oraz mamy siłę na wykonywanie codziennych czynności. Chronią one nasze ciało przed utratą ciepła, przy okazji umożliwiając utrzymanie stałej temperatury, chronią też nasze narządy przed urazami.

W tej grupie substancji odżywczych wyróżnić możemy tłuszcze „mniej i bardziej zdrowe”. Pokarmy bogate w tłuszcze nienasycone, z wysoką zawartością kwasów omega-3, które powinny znaleźć się w diecie, to ryby, oliwa, oleje roślinne, orzechy, tran. Do „niezdrowych”, których należy unikać, należą produkty z pełnego mleka, produkty zawierające dużo cholesterolu i izomery trans nienasyconych kwasów tłuszczowych (podroby, tłuste mięsa, wyroby ciastkarskie, cukiernicze, margaryny twarde, żywność typu fast-food czyli frytki, hamburgery, pizza, hot - dogi).

Jak węglowodany, czyli cukry, stanowi główne źródło energii naszego ustroju. Bardzo ważne jest, jaki rodzaj węglowodanów spożywamy. Dzielimy je na proste, łatwo przyswajalne (biały cukier, słodycze, miód - znacznie mniej nam potrzebne) i złożone, takie jak skrobia, które przede wszystkim powinny znaleźć się w naszej diecie.

Zawarte są one w kaszach, pełnoziarnistych mąkach, ziemniakach, roślinach strączkowych, warzywach i dostarczają od 8 do 75g skrobi/100g produktu.

NAJBARDZIEJ KORZYSTNE DLA ORGANIZMU SĄ WĘGLOWODANY DOSTARCZANE W POSTACI NATURALNYCH, JAK NAJMNIEJ PRZETWORZONYCH PRODUKTÓW.



Do węglowodanów koniecznych, chociaż nieprzyswajalnych przez nasz Organizm należy do nich błonnik, który reguluje i uzdrawia pracę przewodu pokarmowego, odtruwa i usuwa niestrawione resztki pokarmowe oraz substancje szkodliwe dla ustroju, pośrednio zapobiega wystąpieniu wielu chorób np. cukrzycy, miażdżycy, otyłości, nowotworom.

czyli składniki regulujące i budulcowe -witaminy i solem mineralne. Najlepszym ich źródłem są warzywa, owoce oraz zboża. Większość z nich odznacza się niską wartością kaloryczną, więc można je jeść „bezkarnie” zaspokajając głód i nie przybierając na wadze! Składniki mineralne oprócz roli budulcowej w tkance kostnej, zębach, skórze, paznokciach, utrzymują równowagę kwasowo-zasadową, biorą udział w licznych przemianach metabolicznych. Są niezbędne w procesie krzepnięcia, natlenienia tkanek i narządów.

Trzeba jednak pamiętać, że...

NIE ISTNIEJE PRODUKT SPOŻYWCZY, ZAWIERAJĄCY WSZYSTKIE NIEZBĘDNE SKŁADNIKI ODŻYWCZE, W ODPOWIEDNICH, NIEZBĘDNYCH DLA ORGANIZMU ILOŚCIACH.

Jak poukładać dziecku, nastolatkowi prawidłowy jadłospis? Co poradzić młodemu dorosłemu, który zaczyna sam dbać o swoje wyżywienie? Warto skorzystać z zalecanej przez Instytut Żywności i Żywienia, powszechnej na całym świecie „PIRAMIDY ZDROWEGO ŻYWIENIA”, która jest graficznym przedstawieniem grup produktów spożywczych, wchodzących w skład prawidłowej, codziennej racji pokarmowej.



Przyjmowanie posiłków o stałych porach dnia pobudza właściwe wydzielanie soków trawiennych. Długie odstępy czasu wpływają niekorzystnie na metabolizm, prowadząc do spadków poziomu glukozy we krwi, co zmniejsza wydolność fizyczną i umysłową, obniża zdolność koncentracji, powoduje rozdrażnienie. Lepiej jeść częściej, a mniej i zachować odpowiedni rozkład ilości energii na poszczególne posiłki.



DOBOWE ZAPOTRZEBOWANIE ENERGETYCZNE

ORGANIZMU = 100%

PRAWIDŁOWY ROZKŁAD POSIŁKÓW W CIĄGU DNIA:



Skrót GDA oznacza

WSKAZANE DZIENNE SPOŻYCIE (guideline daily amounts) i podaje dane o wartości energetycznej produktu w odniesieniu do całodobowego zapotrzebowania. Kalkulator GDA dla wieku, płci, stanu zdrowia i aktywności fizycznej:

www.gdainfo.pl

Najczęstsze błędy żywieniowe KTÓRYCH POWINNI PAŃSTWO UNIKAĆ w żywieniu Waszego dziecka:

Zbyt DUŻO jedzenia w stosunku do potrzeb organizmu.

Za DUŻO tłuszczów zwierzęcych.

Za DUŻO soli kuchennej.

Zbyt DUŻO żywności przetwarzanej: białe pieczywo, ryż, koncentraty.

WIĘCEJ tłuszczów roślinnych i pochodzących z ryb.

WIĘCEJ błonnika pokarmowego.

WIĘCEJ witamin i składników mineralnych.

WIĘCEJ płynów, w tym mleka.

DOPILNUJ BY TWOJE DZIECKO NIE POPEŁNIAŁO TAKICH BŁĘDÓW:

• dużo cukru i słodyczy.


• częste jedzenie produktów typu „fast food”.


• podjadanie miedzy posiłkami,


• podczas oglądania TV lub zajęć przy komputerze.


• brak II śniadania.


• jedzenie nieregularnie i w pośpiechu.


• picie dużej ilości napojów gazowanych, słodzonych i sztucznie barwionych.


• stosowania diet odchudzających bez nadzoru lekarskiego.

PAMIĘTAJCIE, ŻE PODSTAWĘ KAŻDEJ PIRAMIDY TWORZY AKTYWNOŚĆ FIZYCZNA, KTÓRA JEST Z JEDNEJ STRONY NATURALNĄ POTRZEBĄ

MŁODEGO CZŁOWIEKA, Z DRUGIEJ ZAŚ, DODATKOWYM WYMOGIEM, KTÓREGO SPEŁNIENIE POZWOLI NA UTRZYMANIE PEŁNI ZDROWIA.